کد مطلب:77499 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:237

خطبه 015-در برگرداندن بیت المال











و من كلام له علیه السلام

فیما رده علی المسلمین من قطائع عثمان

یعنی از كلام امیرالمومنین علیه السلام است درباره ی چیزهایی كه رد كرد او را بر مسلمانان از اقطاع، یعنی اراضی خراجیه ی بیت المال كه به عنوان تیول و سیورغال[1] به اقوام و عشائر خود داده بود:

«و الله لو وجدته قد تزوج به النساء و ملك به الاماء لرددته»

یعنی سوگند به خدای تعالی كه اگر بیابم آن مال را كه تزویج شده باشد به آن مال زنان را و خریده شده باشد كنیزان را[2] البته رد خواهم كرد به مستحقین از مسلمانان، یعنی اگر چه مهر زنان و قیمت كنیزان كرده باشند، استرداد خواهم كرد.

«فان فی العدل سعه و من ضاق علیه العدل فالجور علیه اضیق.»

یعنی پس به تحقیق كه در عدل وسعت است، چه، سبب است از برای وسعت مردمان در معیشت دین و دنیا و كسی كه تنگ باشد بر او عدل و دلتنگ باشد[3] از عدل، پس ظلم و بی اعتدالی بر او تنگ تر خواهد بود. یعنی جور جائر او را دلتنگ تر خواهد ساخت، یعنی باعث گرفتاری او خواهد شد به جور و ستم جائر كه دلتنگ تر بشود از نارضایی بر عدل، یا اینكه كسی كه دلتنگ باشد از وقوع عدل بر او، پس باید دلتنگ تر باشد از وقوع جور بر او، پس باید بر عدل راضی باشد.

[صفحه 192]


صفحه 192.








    1. سیورغال واژه ی تركی مغولی است، به معنی تیول و اقطاع كه همان زمینی باشد كه پادشاه جهت معیشت به ارباب استحقاق بخشد. عواید زمین كه به جای حقوق یا مستمری به اشخاص بخشند. (فرهنگ فارسی معین).
    2. چ: زنان... كنیزان.
    3. چ: شده باشد.